Er zijn veel verschillende definities van hoogbegaafdheid. De eenvoudigste, die met klassieke  intelligentie weinig te maken heeft, is dat je gewoon ergens heel goed in bent. Dat kan voetbal  zijn, viool spelen of schaken Meestal wordt een hoogbegaafd gezien als iemand met een heel hoog  IQ. Soms ook wordt onder hoogbegaafdheid meer verstaan: iemand is niet alleen heel pienter,  maar is ook heel creatief en kan goed praktische problemen oplossen.

De definitie van hoogbegaafdheid die hier beter op zijn plaats is, is dat iemand die heel hoog  scoort op een IQ test als hoogbegaafd gezien moet worden. Doorgaans wordt daarbij als grens een  IQ score van 130 of hoger gehanteerd. Dat komt overeen met de 2,5% van de mensen met de hoogste  score op een IQ test. Volgens deze definitie zijn er dan dus op 16 miljoen Nederlanders 400.000  hoogbegaafden.

 

Signalen hoogbegaafdheid

Een hoge intelligentie kan uitsluitend vastgesteld en ‘bewezen’ worden door het doen van een intelligentie-onderzoek. Voor kinderen is het meest gebruikte onderzoek de WISC V (6,5-16 jr.), voor jongere kinderen wordt vaak de Rakit gebruikt. Een dergelijk onderzoek kan uitsluitend worden afgenomen door een daartoe bevoegde psycholoog of orthopedagoog. Vanaf IQ 130 gebruiken we de benaming hoogintelligent of hoogbegaafd.

Hoogbegaafdheid komt meer voor dan we denken. Vaak is het verscholen in moeilijk gedrag en onderpresteren op school. Hierdoor is een gedeelte versluierd. Vergelijk nu eens de lijsten met kenmerken van Nieuwetijdskinderen, AD(H)D en hoogbegaafdheid, je zult versteld staan van de overlappingen. Onderstaand vindt je een aantal lijstjes die vrij op verschillende sites op het internet te vinden zijn.

Positieve kenmerken van hoogbegaafdheid.

• Begrijpt en onthoudt moeilijke informatie wanneer het wel geïnteresseerd is.
• Leest veel en verzamelt in vrije tijd op andere manieren veel informatie.
• Presteert significant beter op mondelinge overhoringen dan op schriftelijke overhoringen.
• Kent veel feiten, heeft grote algemene ontwikkeling.
• Komt goed uit de verf bij individueel onderwijs op maat.
• Is creatief met levendige verbeelding.
• Ontwikkelt thuis op eigen initiatief allerlei activiteiten.
• Heeft een brede belangstelling en vindt het leuk dingen te onderzoeken.
• Is gevoelig.

 

Negatieve kenmerken van hoogbegaafdheid

• Presteert op school redelijk tot slecht (soms alleen onder eigen niveau).
• Huiswerk niet af of slecht gemaakt.
• Is vaak ontevreden over eigen prestatie.
• Heeft een hekel aan inprenten.
• Vermijdt nieuwe leeractiviteiten uit angst te mislukken.
• Heeft minderwaardigheidsgevoelens, kan wantrouwend of onverschillig zijn.
• Doet niet graag mee aan groepsactiviteiten, heeft het gevoel dat niemand hem mag.
• Is minder populair bij leeftijdgenootjes. Het zoekt vriendjes onder gelijkgestemden.
• Doelen worden door het kind te hoog gekozen (zodat falen hieraan geweten kan worden) of te laag gekozen. (zodat mislukken voorkomen worden)
• Is snel afgeleid en impulsief.
• Staat afwijzend of onverschillig tegenover de school.
• Wil niet geholpen worden, wil zelfstandig zijn.
• Voelt zich hulpeloos, neemt geen verantwoordelijkheid voor eigen daden (wijt mislukken aan anderen of aan de situatie).
• Verzet zich tegen autoriteit.

 

Het ‘niet lastige’ kind.

• Sterke motivatie
• Werkt gedegen
• Is nieuwsgierig
• Goed verzorgd huiswerk
• Prestatiegericht
• Drang tot perfectionisme
• Veeleisend voor zichzelf
• Meestal faalangstig
• Naar ernst neigend
• Lacht relatief weinig
• Zondert zich liever af bij ‘feestjes’
• Gericht op ouderen
• Omgang met ‘oudere-jaars’
• Docentgericht
• Creativiteit
• Vindingrijk, muzikaal enz.
• Abstracte’ vraagstellingen
• Productief denken en concluderen
• Opvallend woordgebruik
• Grote taalschat
• Mooie zinsbouw
• Rekenvaardigheid
• Inzicht in relaties en situaties hebben
• Non-acceptatie door leeftijdgenoten

|

Het “probleem” geval en signalen bij onderpresteren.

Begaafden kunnen lijden onder het gevoel niet begrepen te worden; los te staan van anderen; te leven in een andere werkelijkheid. Dit maakt vooral kinderen diep ongelukkig en kan zich uiten in excessief gedrag:

• Clown spelen
• Niet serieus kunnen/willen zijn
• Achter een masker leven
• Zichzelf overschreeuwen
• Spanningsverschijnselen
• Agressief gedrag
• Allergie
• Onbeheerst / gefrustreerd handelen
• Astma
• Sterk wisselende resultaten
• Onderpresteren
• Concentratieproblemen
• Afdwalen van gedachten
• Niet kunnen stilzitten
• Desinteresse op school / bij studie
• Slecht ontwikkeld handschrift
• Gestoorde (fijne) motoriek
• Praten/denken over de dood
• Eenzaamheidsgevoelens/isolement
• Spijbelen

Op zichzelf zijn dit geen kenmerkende eigenschappen van uitsluitend meer- of hoogbegaafdheid. In combinatie met een aantal van de eerder genoemde ‘testpunten’ uit de lijst, kan ook bij de groep ‘slechte presteerders’ wel degelijk sprake zijn van een bijzondere begaafdheid

Meer kenmerken hoogbegaafdheid

Hoe weet je nu of je mogelijk te maken hebt met een hoogbegaafd kind? Hieronder tref je een lijst aan met kenmerken van hoogbegaafdheid. Als u een aantal signalen herkent heeft u mogelijk te maken met een hoogbegaafd kind. Let wel: niet alle hoogbegaafde kinderen hebben deze kenmerken. En het omgekeerde kan natuurlijk ook: als jouw kind een of meerdere van deze gedragsaspecten laat zien hoeft dat nog niet te betekenen dat het om hoogbegaafdheid gaat.

De signalen:

• Weinig slapen.
• Wil als baby al vroeg niet meer liggen (3 mnd).
• Vroeg staan, lopen, vaak overslaan van de kruipfase. Kan ook: heel laat lopen.
• Vroeg brabbelen, vroeg praten in correcte zinnen.
• Laat praten maar meteen grammaticaal correct.
• Opvallend taalgebruik.
• Vroeg leggen van verbanden: dus-redenering.
• Grote leergierigheid en nieuwsgierigheid.
• Opvallend goed geheugen.
• Vraagt eindeloos “waarom”.
• Perfectionistisch.
• Uitgesproken rechtvaardigheidsgevoel en
• verantwoordelijkheidsgevoel.
• Originele ideeën en oplossingen.
• Apart gevoel voor humor, veel taalgrapjes.
• Vaak buikpijn, hoofdpijn.
• Speelt vaak alleen.
• Draagt “andere” onderwerpen aan in de kring op school.
• Zelfstandig.
• Leert zichzelf lezen / rekenen / schrijven.
• (Over) gevoelig.
• Vaak onhandelbaar of agressief.
• Moeite met leren zwemmen/fietsen.
• Verschillende dingen tegelijk doen, hoog tempo.

Positieve en negatieve signalen van hoogbegaafdheid.

• Ze hebben ongewone interesses.
• Ze hebben vaak voorkennis over een onderwerp dat in de klas behandeld wordt.
• Ze maken veel (onnodige) fouten maakt in werk dat beneden zijn niveau is. Er is veelal ook geen vast foutenpatroon te herkennen.
  De ene keer maakt het kind een bepaald type opdracht foutloos, de dag daarop is er erg veel fout.
• In de prestaties van een onderpresterende leerling is vaak een neerwaartse lijn te zien.
• Ze hebben een enorme ontdekkingsdrang en creativiteit die zij thuis wél en op school niet laten zien.

 

Het Krachtige Kind als Coach: Ondersteuning voor Hoogbegaafde Kinderen

In een wereld waar de uitdagingen voor hoogbegaafde kinderen steeds diverser worden, biedt het concept van "het krachtige kind als coach" een unieke benadering. Deze coaching richt zich op het versterken van de talenten en het welzijn van kinderen met meer- en hoogbegaafdheid. Het krachtige kind kan fungeren als een inspirerende rolmodel en mentor, waarbij het de nadruk legt op zelfvertrouwen, creativiteit en sociale vaardigheden.

Wat kan het krachtige kind als coach doen?

Talentontwikkeling: Het Krachtige Kind helpt andere kinderen hun unieke talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Door middel van spel, creatieve activiteiten en persoonlijke gesprekken kunnen kinderen hun sterke punten identificeren en versterken.

Emotionele ondersteuning: Hoogbegaafde kinderen ervaren vaak intense emoties en kunnen zich soms alleen voelen. Het krachtige kind biedt een luisterend oor en helpt hen om hun gevoelens te uiten en te begrijpen.

Sociale vaardigheden: Het ontwikkelen van sociale vaardigheden is cruciaal voor hoogbegaafde kinderen. Het Krachtige Kind kan activiteiten organiseren die teamwork en communicatie bevorderen, waardoor kinderen leren omgaan met hun leeftijdsgenoten.

Probleemoplossend vermogen: Door uitdagende opdrachten en spelletjes aan te bieden, stimuleert Het Krachtige Kind de creativiteit en het probleemoplossend vermogen van andere kinderen. Dit versterkt hun zelfvertrouwen en vergroot hun enthousiasme voor leren.

Mindfulness en zelfreflectie: Het Krachtige Kind kan technieken aanleren voor mindfulness en zelfreflectie, wat hoogbegaafde kinderen helpt om beter om te gaan met stress en druk.

 

De coaching is bedoeld voor kinderen van 6 tot 12 jaar die:

- Hoogbegaafd zijn of een hoge potentie vertonen.
- Vaak worstelen met sociale interacties of emotionele uitdagingen.
- Op zoek zijn naar een veilige omgeving om hun creativiteit en talenten te ontwikkelen.
- Ondersteuning nodig hebben bij het leren omgaan met hun (hoog)begaafdheid.
- Interesse hebben in het samenwerken met andere kinderen in een inspirerende setting.

Het Krachtige Kind als coach biedt een  aanpak, waardoor elk kind de kans krijgt om zijn of haar unieke potentieel te ontdekken en te omarmen.